Ο ρόλος της κοστολόγησης στη λήψη των αποφάσεων - περίπτωση ξενοδοχειακών μονάδων

Abstract

Η κοστολόγηση διαδραματίζει έναν πολύ σημαντικό ρόλο στις σύγχρονες επιχειρήσεις καθώς παρέχει στα ανώτερα στελέχη και στη διοίκηση πληροφορίες χρήσιμες για την λήψη επιχειρηματικών αποφάσεων. Από την άλλη πλευρά η λήψη των αποφάσεων είναι σημαντική για την πορεία της επιχείρησης. Οι ξενοδοχειακές μονάδες αποτελούν επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών κατά το πλείστον αλλά συχνά παρέχουν και σίτιση καθώς διαθέτουν στους πελάτες τους πρωϊνό ή υπηρεσίες σε εστιατόρια, μπαρ ή υπηρεσίες ευεξίας (spa, αίθουσες προσωπικής περιποίησης κ.α) σε χώρους εντός της ξενοδοχειακής μονάδας. Το ξενοδοχείο στηρίζεται στον υπολογισμό του κόστους δραστηριοτήτων του, όπως του roomservice, του εστιατορίου κλπ ώστε να μπορεί να γίνει ακριβής κοστολόγηση της κάθε δραστηριότητας. Το κόστος διακρίνεται σε πραγματικό ή ιστορικό, προϋπολογιστικό, σε έμμεσο και άμεσο, οργανικό και ανόργανο, σταθερό και μεταβλητό.Κάθε επιχείρηση επιλέγει το κατάλληλο σύστημα κοστολόγησης που ταιριάζει στην μορφή της λειτουργίας της έτσι ώστε να μπορεί να διεξάγει χρήσιμα λογιστικά και εξωλογιστικά συμπεράσματα για την αποδοτικότητα της λειτουργίας της. Υπάρχουν διάφορα συστήματα, όπως το σύστημα κοστολόγησης ανά δραστηριότητα, η κοστολόγηση κατά φάση παραγωγής, με το σύστημα της πρότυπης κοστολόγησης, της άμεσης κοστολόγησης ή της οριακής, ή της πλήρης κοστολόγησης. Το σύστημα κοστολόγησης ανά δραστηριότητα βασίζεται στην θεώρηση ότι τα προϊόντα καταναλώνουν δραστηριότητες, οι δραστηριότητες με την σειρά τους καταναλώνουν πόρους και οι πόροι καταναλώνουν κόστη.Η κοστολόγηση κατά φάση εφαρμόζεται σε εκείνες τις περιπτώσεις όπου η παραγωγή αναφέρεται σε ένα προϊόν που παράγεται συνεχώς για μεγάλες χρονικές περιόδους και σε μεγάλες ποσότητες. Η εφαρμογή του συστήματος αυτού προϋποθέτει τυποποιημένη μαζική παραγωγή, δηλαδή η παραγωγή πραγματοποιείται με τη μορφή μιας διαδοχικής σειράς πανομοιότυπων κατεργασιών.Η πρότυπη κοστολόγηση χρησιμοποιείται για τον προσδιορισμό και την χρησιμοποίηση του πρότυπου κόστους της πραγματικής παραγωγής των παραγόμενων προϊόντων, των πραγματικών αναλώσεων των στοιχείων του κόστους, του πραγματικού κόστους των δαπανών παραγωγής και των αποκλίσεων μεταξύ προτύπων και πραγματικών. Σύμφωνα με το σύστημα της άμεση κοστολόγησης ή οριακής ή ανάλογης, το κόστος παραγωγής ενός προϊόντος υπολογίζεται λαμβάνοντας υπόψη μόνο τα μεταβλητά κόστη παραγωγής, δηλαδή μόνο τα κόστη της παραγωγής που σχετίζονται άμεσα με την παραγωγική διαδικασία.Πλήρης κοστολόγηση είναι η κοστολογική μέθοδος σύμφωνα με την οποία οι δαπάνες παραγωγής (σταθερές και μεταβλητές) επιβαρύνουν και ενσωματώνονται στο κόστος των παραγόμενων προϊόντων και υπηρεσιών. Μετά από υπολογισμό του κόστους σε μια ξενοδοχειακή μονάδα της μελετήσαμε τη σημαντικότητα της κοστολόγησης στη λήψη αποφάσεων. Η κάθε μέθοδος κοστολόγησης παρουσιάζει πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα καθώς κάποιες μέθοδοι είναι πιο κατάλληλες για την σύνταξη εσωτερικών εκθέσεων πληροφόρησης και άλλες εξωτερικών. Η επιλογή του κατάλληλου συστήματος κοστολόγησης μπορεί να συνδυαστεί δυναμικά με τη λήψη σωστών επιχειρηματικών αποφάσεων.