Το καθεστώς της Ερωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας

Abstract

Η παγκόσμια οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση, η οποία έπληξε αρχικά τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και στη συνέχεια την Ευρώπη, απέδειξε ότι η έλλειψη υπευθυνότητας από την πλευρά των συμμετεχόντων στην αγορά μπορεί να υπονομεύσει τα θεμέλια του χρηματοοικονομικού συστήματος, οδηγώντας σε έλλειψη εμπιστοσύνης εκ μέρους όλων των πλευρών, ιδίως των καταναλωτών, και βέβαια σε δυσμενείς συνέπειες για την κοινωνία και την οικονομία. Στην πτυχιακή εργασία θα αναφερθούμε αρχικά στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κύρια θεσμικά της όργανα όπως ,το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο , το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο , το Συμβούλιο της Ε.Ε. και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ,καθώς και τους ρόλους τους. Στη συνέχεια αναλύουμε την νομισματική πολιτική της Ευρώπης από τα τέλη του 20ού αι. που δημιούργησε την ανάγκη για μια οικονομική και νομισματική ένωση καθιερώνοντας ένα ενιαίο νόμισμα για τις περισσότερες χώρες της Ευρώπης , αλλά και πως αυτό υλοποιήθηκε. Για τη διαχείριση του ενιαίου νομίσματος ιδρύθηκε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ( ΕΚΤ ) των κρατών-μελών της Ευρώπης , την οποία εξετάζουμε στο τρίτο κεφάλαιο της εργασίας. Αναλύουμε τις αρμοδιότητές της ΕΚΤ , εξετάζουμε τη δομή της και αναφερόμαστε στα χαρακτηριστικά της λειτουργίας της. Στο επόμενο κεφάλαιο παρουσιάζουμε το Ευρωπαϊκό Σύστημα Χρηματοοικονομικής Εποπτείας που έχει ως στόχο να υποβάλλει προτάσεις που θα βελτιώνουν το πλαίσιο εποπτείας των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων των χωρών της Ε.Ε. Έπειτα αναφερόμαστε στη πρωτοβουλία της ΕΕ , ώστε να ανταποκριθεί στις νέες απαιτήσεις της εποχής και να επινοήσει μέσα αντιμετώπισης της κρίσης , διαμορφώνοντας νέους κανόνες και νέες οδηγίες. Με τον τρόπο αυτό θεσπίστηκε το ενιαίο εγχειρίδιο κανόνων για χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, που αποτελεί και τη βάση της Τραπεζικής Ένωσης. Αποτελείται από ισχυρές κανονιστικές ρυθμίσεις και διαμορφώνει ίσους όρους ανταγωνισμού για τις τράπεζες σε έναν ενιαίο χώρο χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών. Κεντρικό ρόλο κατέχει ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός (SSM), που προσφέρει στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα εποπτικό ρόλο ώστε να ελέγχει την τήρηση των κανόνων του εγχειριδίου και τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που είναι εγκατεστημένα στα συμμετέχοντα κράτη. Τέλος , αναφερόμαστε στα νέα καθήκοντα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Η ΕΚΤ έχει αναλάβει το νέο της ρόλο ως ενιαία εποπτική αρχή από το Νοέμβριο του 2014. Σκοπός της είναι να εξασφαλίσει ένα εύρωστο ευρωπαϊκό εποπτικό μηχανισμό που να λειτουργεί ανεξάρτητα από τα εθνικά συμφέροντα και να αντιμετωπίζει καίρια τους κινδύνους που απειλούν τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ιδιαίτερα για την Ελλάδα, αποτελεί μέρος του μηχανισμού βοήθειας με τη συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Η ελληνική κρίση χρέους έχει οδηγήσει τη χώρα σε τρία μνημόνια και στην επιβολή ελέγχου κεφαλαίων στις ελληνικές τράπεζες ώστε να καθίσταται άμεσα απαραίτητη η εφαρμογή μεταρρυθμίσεων και η λήψη μέτρων από την πλευρά της ΕΚΤ για τη στήριξη των ελληνικών τραπεζών και της ελληνικής οικονομίας.