Μετρήσεις ποιότητας ατμοσφαιρικού περιβάλλοντος και βιοκλιματικών συνθηκών στο κέντρο της Αθήνας

Abstract

Τα τελευταία χρόνια η ανθρωπότητα απασχολείται με διάφορα ζητήματα που αφορούν το περιβάλλον. Ένα από τα σημαντικότερα περιβαλλοντικά προβλήματα είναι η ατμοσφαιρική ρύπανση. Παράλληλα, πληθώρα μελετών συσχετίζει την ατμοσφαιρική ρύπανση με σοβαρά προβλήματα υγείας όπως καρδιαγγειακές νόσους και λοιμώξεις του αναπνευστικού. Ειδικότερα, εντός των αστικών κέντρων το πρόβλημα είναι οξυμένο, καθώς η ανθρώπινη δραστηριότητα είναι εντονότερη. Την ίδια στιγμή, στις πόλεις κατοικεί το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού. Σύμφωνα με τα παραπάνω, προκύπτει η ανάγκη για καταγραφή και παρακολούθηση της ποιότητας του αέρα έτσι ώστε να εφαρμοσθούν στρατηγικές μετριασμού του προβλήματος. Δυστυχώς, στην Ελλάδα και πιο συγκεκριμένα στην Αθήνα, οι σταθεροί σταθμοί παρακολούθησης της αέριας ρύπανσης αδυνατούν να δώσουν τις απαραίτητες πληροφορίες στους ανθρώπους που εκτίθενται σε υψηλές συγκεντρώσεις καθημερινά. Συνεπώς, δημιουργείται η ανάγκη για απόκτηση περισσότερων δεδομένων που αφορούν την ατμοσφαιρική ρύπανση στις περιοχές όπου εκτίθενται οι άνθρωποι. Για να πραγματοποιηθεί κάτι τέτοιο χρειαζόμαστε συσκευές ανίχνευσης ρύπων χαμηλού κόστους διότι το ποσό για κατασκευή σταθερών σταθμών με καταγραφικά είναι απαγορευτικό. Επιπλέον, με τις συσκευές αυτές είμαστε σε θέση να αποτυπώσουμε την υφιστάμενη κατάσταση με περισσότερη λεπτομέρεια. Στη δική μας έρευνα ο στόχος ήταν να καταγραφούν οι τιμές των ρύπων: PM10, PM2.5, PM1, CO, NO2, SO2 και O3, στα σημεία όπου χαρακτηρίζονται από έντονη τουριστική, εμπορική και πολιτισμική δραστηριότητα. Τα σημεία που επιλέχθηκαν, σχημάτιζαν μια ρούτα γύρω από το ιστορικό κέντρο της Αθήνας. Επίσης, η διάρκεια των μετρήσεων ήταν δέκα τυχαίες ημέρες, τις οποίες χωρίσαμε σε τρεις χρονικές ζώνες. Η πρώτη χρονική ζώνη ήταν το πρωί όπου παρατηρείται υψηλή πυκνότητα κυκλοφορίας οχημάτων. Η δεύτερη ζώνη ήταν το μεσημέρι όπου συνήθως αυξάνεται το πλήθος των πεζών που βρίσκεται στο κέντρο. Η τρίτη ζώνη ήταν το βράδυ όπου εμφανίζεται η ρύπανση από τις απογευματινές ώρες αιχμής της κυκλοφορίας. Πριν απ’ όλα αυτά, προηγήθηκαν δοκιμές που έλαβαν χώρα στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών αλλά και στο εργαστήριο ΗΜΕ & ΠΡΟΠΕ του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής με σκοπό τη διακρίβωση αυτών των συσκευών. Επιπροσθέτως, πραγματοποιήθηκε ολοήμερη δοκιμή στην οδό Ερμού με καταγραφικά υψηλού κόστους τα οποία ήταν εγκατεστημένα στο ηλεκτροκίνητο βαν του εργαστηρίου ΗΜΕ & ΠΡΟΠΕ. Τα αποτελέσματα που προέκυψαν από τις παραπάνω δοκιμές, μας επέτρεψαν να χρησιμοποιήσουμε το ένα φορητό όργανο (Ε46) για την μέτρηση αιωρούμενων σωματιδίων(PM) και μονοξειδίου του άνθρακα (CO). Επιπλέον, πραγματοποιήθηκε επεξεργασία δεδομένων και κατασκευή διαγραμμάτων με τη βοήθεια του προγράμματος Excel. Τα αποτελέσματα που προκύπτουν για την περιοχή ενδιαφέροντος παρουσιάζονται κατά βάση με διαγράμματα αλλά και με το δείκτη ατμοσφαιρικής ρύπανσης DAQΙ. Το συμπεράσματα που εξάγονται, αφορούν τόσο τους μετρούμενους ρύπους όσο και τα σημεία ενδιαφέροντος. Πιο συγκεκριμένα,τα αιωρούμενα σωματίδια παρουσιάζουν υψηλές συγκεντρώσεις τις πρωινές, αλλά και τις βραδινές ώρες. Ακόμη, το μονοξείδιο του άνθρακα, εμφανίζει υψηλές συγκεντρώσεις κοντά σε περιοχές που χαρακτηρίζονται από συχνή στάθμευση οχημάτων, όπως σταθμοί λεωφορείων. Όσον αφορά τα σημεία μέτρησης, παρατηρούμε ότι το Θησείο και η Πύλη Αδριανού έχουν το μεγαλύτερο πρόβλημα ατμοσφαιρικής ρύπανσης κυρίως μέχρι της απογευματινές ώρες. Από την άλλη, η Ακρόπολη και το Σύνταγμα εμφανίζουν τις χαμηλότερες τιμές συγκεντρώσεων CO και PM. Σε επόμενη έρευνα, απαιτείται η συλλογή περισσότερων δεδομένων έτσι ώστε να δοθεί μια αναλυτικότερη εικόνα για την υφιστάμενη κατάσταση.