Το στεγαστικό πρόβλημα στην Ευρώπη του 20ου αιώνα: αίτια και μορφές κρατικής παρέμβασης

Abstract

Η παγκόσμια οικονομική κρίση που ξέσπασε τα τελευταία χρόνια και πήρε δραματικές διαστάσεις στη χώρα μας και έπληξε την πλειοψηφία του ελληνικού λαού, δηλαδή τα μικρομεσαία νοικοκυριά και ιδιαίτερα την νεολαία, προκάλεσε αλυσιδωτές επιδράσεις στην κοινωνική συνοχή του πληθυσμού, στην υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου και στη δυσκολία ακόμη και επιβίωσης στα νοικοκυριά των χαμηλών εισοδημάτων. Παράλληλα η διατάραξη της ειρήνης με τη συνέχιση πολέμων και το άνοιγμα νέων πολεμικών μετώπων και εμφυλίων πολέμων εξαιτίας του επιδιωκόμενου ελέγχου γεωστρατηγικών περιοχών και ενεργειακών φυσικών πόρων, δημιούργησε καταστροφικά φαινόμενα που προσομοιάζουν απόλυτα με εκείνα των δύο προηγούμενων παγκοσμίων πολέμων. Φαινόμενα όπως η οικονομική κατοχή σε αντιδιαστολή με την στρατιωτική δεν έχουν απώλειες διαφορετικές από εκείνες του τακτικού πολέμου ακόμη και σε έμψυχο υλικό με μία διαφορά στους αριθμούς μεν, αλλά όχι στις παράπλευρες επιδράσεις στις κοινωνίες που τις υφίστανται. Μία από τις σημαντικές επιδράσεις των παραπάνω φαινομένων αποτελεί η συνεχής διόγκωση μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών από τις υπό κρίση περιοχές προς προορισμούς διαφαινόμενου μεν κοινωνικού παραδείσου, αλλά γενικής αστάθειας στις μελλοντικές εξελίξεις αν κρίνουμε την αδιέξοδη ακολουθούμενη πολιτική εκ μέρους των θεωρούμενων τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο ανθουσών οικονομιών. Παράλληλα, σε προγενέστερη χρονική περίοδο, η εκβιομηχάνιση των αστικών κυρίως κέντρων και η επακόλουθη αστικοποίησή τους έφερε στην επιφάνεια νέα προβλήματα που δημιουργήθηκαν και που μέχρι τότε δεν υπήρχαν. Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι μετακινούμενοι πληθυσμοί είναι πολλά και ποικίλουν ανάλογα με τον τόπο προορισμού, με κυρίαρχο το πρόβλημα της στέγασης που σε πρώτο βαθμό θα τους εξασφαλίσει την πρώτη και κυρίαρχη προστασία από τη έκθεση σε δυσμενείς καιρικές συνθήκες και το σημείο αναφοράς ενός εκάστου και των οικογενειών τους. Σαν κυρίαρχο λοιπόν πρόβλημα η εξασφάλιση στέγης ήταν φυσικό να αποτελέσει, ιδιαίτερα για τεχνικούς, αντικείμενο έρευνας για τον τρόπο που αντιμετωπίστηκε διαχρονικά το οικιστικό πρόβλημα στις διάφορες χώρες και ανάλογα με το είδος των μετακινούμενων πληθυσμών, είτε πρόκειται για μετανάστες, πρόσφυγες ή για εσωτερική μετακίνηση εξαρτώμενη από διάφορους παράγοντες όπως εύρεση εργασίας, φυσικές καταστροφές κλπ. Η παρούσα έρευνα επομένως έχεις ως αντικείμενο την εξέλιξη και την αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος σε όλες του τις διαστάσεις, από τα αίτια που το προκάλεσαν μέχρι και τις εφαρμοσθείσες λύσεις, με κυρίαρχη αναφορά στη χώρα μας, που αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα παρουσίας όλων των μορφών μετακίνησης πληθυσμών.