Περί φυτεμένων δωμάτων. Εξέταση περίπτωσης δώματος υπάρχοντος κτιρίου και νεόδμητου. Σύγκριση δύο περιπτώσεων. Συμπεράσματα

Abstract

Η παρούσα διπλωματική εργασία πραγματεύεται το θέμα των φυτεμένων δωμάτων, τόσο σε επίπεδο θεωρητικής διερεύνησης, όσο και μέσα από μία σύγκριση ενός υφιστάμενου με ένα νέοδμητο κτίριο. Ως φυτεμένο δώμα μπορεί να χαρακτηριστεί κάθε κήπος, μεταξύ του οποίου και του εδάφους υπάρχει ένα κτίριο ή μια δομική κατασκευή. Στον ορισμό αυτό περιλαμβάνονται κήποι σε οποιαδήποτε στάθμη από το φυσικό έδαφος. Η πρώτη τους εμφάνιση χρονολογείται περί το 600 π.Χ. με την κατασκευή των κρεμαστών κήπων της Βαβυλώνας και συνεχίζει μέχρι τις μέρες μας. Η συστηματική, όμως έρευνα και μελέτη για τις δυνατότητες των φυτεμένων δωμάτων ξεκίνησε το 1975 με την ίδρυση του γερμανικού οργανισμού FLL. Σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία για την κατασκευή φυτεμένου δώματος σε υφιστάμενο κτίριο δεν απαιτείται η έκδοση οικοδομικής άδειας για τα νέα κτίρια ακολουθούνται οι διαδικασίες πληρότητας και ελέγχου του ν. 4030/2011. Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία προκειμένου να δημιουργηθεί ένα φυτεμένο δώμα είναι απαραίτητη η εκπόνηση μελέτης από Γεωπόνους κατηγορίας 25, ενώ η μελέτη δεν απαιτεί οικοδομική άδεια. Τα φυτεμένα δώματα ανάλογα με το ύψος και το βάρος της διατομής τους διακρίνονται ξεκινώντας από τον ελαφρύτερο τύπο, σε εκτατικό, ημιεντατικό και εντατικό τύπο. Μια τυπική διαστρωμάτωση τους, ξεκινώντας από κάτω είναι: προετοιμασία επιφάνειας και δημιουργία φράγματος υδρατμών, δημιουργία θερμομονωτικής στρώσης, κατασκευή ρύσεων και αστάρωμα επιφάνειας πριν τη στεγάνωση, στεγανωτική-αντιριζική στρώση, προστασία στεγανωτικής στρώσης, αποστραγγιστική στρώση, υπόστρωμα φύτευσης και τέλος η φύτευση. Τα πλεονεκτήματα τους είναι πληθώρα. Σε ενεργειακό επίπεδο βελτιώνουν τη θερμομόνωση της υποκείμενης κατασκευής. Επιπλέον ωφελούν το περιβάλλον, αφού επιτυγχάνουν μείωση της απορροής των υδάτων, βελτίωση της ηχομόνωσης του κτιρίου έως 8 dB, βελτίωση του μικροκλίματος στην περιοχή του ταρατσόκηπου, δημιουργία αυτόνομων οικοσυστημάτων που φιλοξενούν την τοπική χλωρίδα και πανίδα, επαναφορά του πρασίνου στον αστικό χώρο και περιορισμό του φαινομένου της αστικής νησίδας. Σε κοινωνικό επίπεδο συμβάλλουν στην αξιοποίηση του χώρου που ειδάλλως θα έμενε ανεκμετάλλευτος, στην αύξηση της αξίας της ιδιοκτησίας λόγω της υψηλής βαθμονόμησής τους στην ενεργειακή ταυτότητα του κτιρίου, στην αισθητική αναβάθμιση του αστικού τοπίου και τέλος δίνουν τη δυνατότητα σε εταιρείες να αναπτύξουν μια στάση φιλική προς το περιβάλλον, γεγονός που βελτιώνει την εικόνα τους. Τέλος, τα φυτεμένα δώματα έχουν και κατασκευαστικά οφέλη, αφού προστατεύουν τις υποκείμενες στρώσεις υλικών της διατομής του δώματος, αυξάνοντας έτσι τη διάρκεια ζωής τους, μειώνουν τη διείσδυση ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας και εμποδίζουν αποτελεσματικότερα την εξάπλωση ενδεχόμενης φωτιάς. Στα μειονεκτήματα των φυτεμένων δωμάτων περιλαμβάνονται η αύξηση του κόστους κατασκευής του κτιρίου, το οποίο όμως εντέλει αποσβένεται, η στατική επιβάρυνση της κατασκευής, ο κίνδυνος υγρασίας, η δυσκολία σωστού σχεδιασμού της άρδευσης και της απορροής και η δυσκολία επισκευής σε περίπτωση βλάβης. Το υφιστάμενο κτίριο που εξετάζουμε βρίσκεται στην περιοχή της Αργυρούπολης. Σύμφωνα με τις παραδοχές της μελέτης όπως αυτές φαίνονται στο σχέδιο ξυλοτύπου η πλάκα του δώματος είναι υπολογισμένη για κινητό φορτίο 152,96kgr/m2. Βάσει της παραπάνω μελέτης μας, από τους τρείς τύπους φυτεμένου δύναται να κατασκευαστεί φυτεμένο δώμα εκτατικού τύπου. Βάσει του ν.4067/2012 παρ. 2β του άρθρου 18 (Παράρτημα 1) για την κατασκευή του φυτεμένου δώματος δεν απαιτείται οικοδομική άδεια ή έγκριση εργασιών δόμησης μικρής κλίμακας. Λόγω της γεωγραφικής του θέσης προτείνουμε τη φύτευση φυτών όπως: χοντρό μπούζι και καρδιόφυλλο. Για την κατασκευή φυτεμένου δώματος σε νέο κτίριο δεν τίθεται κανένα απολύτως θέμα για τη στατικότητα του καθώς ανάλογα με την τελική απόφαση για το είδος του φυτεμένου δώματος θα γίνει και ο υπολογισμός των φορτίων. Βάσει του ν.4067/2012 παρ. 2β του άρθρου 18 (Παράρτημα 1) για την κατασκευή του φυτεμένου δώματος σε νέο κτίριο που κατασκευάζεται με άδεια ακολουθούνται οι καθοριζόμενες διαδικασίες πληρότητας και ελέγχου του ν. 4030/2011 (Παράρτημα 2). Για την κατασκευή φυτεμένου δώματος σε νέο κτίριο προτείνουμε τον ημιεντατικό τύπο καθώς αποτελεί μία λύση η οποία παρέχει στον ιδιοκτήτη του κτιρίου όλα τα πλεονεκτήματα ενός φυτεμένου δώματος (ενεργειακά, περιβαλλοντικά, κοινωνικά και κατασκευαστικά) χωρίς να έχει μεγάλη οικονομική επιβάρυνση, με σχετική ευκολία στην επισκευή σε περίπτωση βλάβης και χωρίς να απαιτεί ιδιαίτερη συντήρηση-συχνή άρδευση. Προτείνουμε τη φύτευση φυτών όπως: δίχοντρα και λίππια. Τα συμπεράσματα που προκύπτουν από τη μελέτη που πραγματοποιήθηκε, είναι ότι πρωταρχικό ρόλο για την κατασκευή φυτεμένου δώματος παίζει η αντιμετώπιση των στατικών προβλημάτων που προκύπτουν.