Η επέκταση των ειδικών τελωνειακών καθεστώτων για την βελτιστοποίηση των εφαρμογών logistics

Abstract

Οι εξελίξεις στον τομέα των Logistics και στο περιβάλλον των λιμένων έχουν δημιουργήσει την ανάγκη στο να γίνουν τα λιμάνια μέρος του δικτύου της εφοδιαστικής αλυσίδας ώστε να παρέχουν υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας.[7] Στην εποχή της οικονομικής παγκοσμιοποίησης τα λιμάνια εξελίσσονται με ταχείς ρυθμούς, αποτελώντας όχι μόνο μία απλή σύνδεση μεταξύ ξηράς και θάλασσας όπως έως τώρα, αλλά παρόχους ολοκληρωμένων δικτύων logistics και υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας. Έχουν εξελιχθεί σε σημεία που προσδίδουν αξία στα προϊόντα και αποτελούν τα κεντρικά σημεία σύνδεσης της εφοδιαστικής αλυσίδας και της αλυσίδας μεταφορών, παρέχοντας ενιαίες εγκαταστάσεις μεταφορών με ισχυρή διασύνδεση με άλλα μέσα μεταφοράς. Η ζώνη ελεύθερων συναλλαγών, τα κέντρα εμπορευματικών μεταφορών, οι σταθμοί μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, αποτελούν συστατικά των λιμένων ως εμπορικών και βιομηχανικών κέντρων, με έναν διαρκώς αυξανόμενο ρόλο στη διαχείριση των δικτύων της εφοδιαστικής αλυσίδας και των logistics.[7] Ο Πειραιάς είναι ο πρώτος φυσικός λιμένας βαθέων υδάτων τον οποίο προσεγγίζουν πλοία εμπορευματοκιβωτίων από την Ασία προς την Ευρώπη μετά από τη διέλευση τους από το κανάλι του Σουέζ στην Αίγυπτο. Τα τελευταία χρόνια το λιμάνι του Πειραιά έχει μετατραπεί σε κεντρική πύλη εισόδου αγαθών στην ευρωπαϊκή αγορά από τις τρίτες χώρες. Εκτός από την θέση του λιμανιού, σημαντικό πλεονέκτημα αποτελεί επίσης το κέντρο διαχείρισης και αποθήκευσης εντός της Ελεύθερης Ζώνης του λιμανιού του Πειραιά.Οι Ελεύθερες Ζώνες αποτελούν τμήματα του τελωνειακού εδάφους της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, όπου μπορούν να εισέρχονται μη κοινοτικά εμπορεύματα τα οποία τελούν υπό καθεστώς αναστολής καταβολής εισαγωγικών δασμών, φόρων και μέτρων εμπορικής πολιτικής έως ότου λάβουν νέο τελωνειακό προορισμό, καθώς επίσης και εγχώρια εμπορεύματα τα οποία, εφόσον προβλέπεται από ειδικήκοινοτική ρύθμιση, διέπονται λόγω της εισόδου τους στην Ελεύθερη Ζώνη, μέτρων που συνδέονται κατά κύριο λόγο με την εξαγωγή.[21] Η διευκόλυνση των εμπορικών συναλλαγών πέραν των ελληνικών συνόρων, μέσω απλουστευμένων, αποτελεσματικών και ψηφιακών διαδικασιών, αποτελεί πολύ σημαντικό παράγοντα για τις εταιρείες που σκοπεύουν είτε να χρησιμοποιήσουν την Ελλάδα ως στρατηγικό κόμβο των logistics τους στην Ευρώπη, είτε να συμμετάσχουν στο εμπόριο με ελληνικούς οργανισμούς. Η διευκόλυνση λοιπόν των εμπορικών και τελωνειακών επιχειρήσεων ιδιαίτερα στα ελληνικά λιμάνια, μπορεί να βελτιώσει σημαντικά τόσο τις εισαγωγές όσο και τις εξαγωγές. Οι αποτελεσματικές διαδικασίες πριν και κατά τη διάρκεια του εκτελωνισμού, μπορούν να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην εξάλειψη των καθυστερήσεων, στη μείωση του διοικητικού κόστους και στη βελτίωση της όλης διαχείρισης της εφοδιαστικής αλυσίδας.[21]Μία σημαντική πρόοδο αποτέλεσε η εφαρμογή του νέου ολοκληρωμένου συστήματος τελωνειακών πληροφοριών (ICISnet) το 2013, το οποίο διευκόλυνε σε μεγάλο βαθμό την ηλεκτρονική υποβολή των τελωνειακών διασαφήσεων. Επίσης, υιοθετήθηκαν κίνητρα για τη σύσταση ΕΟΦ (Εξουσιοδοτημένοι Οικονομικοί Φορείς). Το μεγάλο πλεονέκτημα των ΕΟΦ είναι ότι απολαύουν τις τελωνειακές απλουστεύσεις και την διευκόλυνση όσον αφορά τους τελωνειακούς ελέγχους που σχετίζονται με την ασφάλεια και την προστασία. [2] Βάση της μέχρι πρότινος διαδικασίας εξαγωγής, ο αποστολέας των εμπορευμάτων ήταν υποχρεωμένος να εκδώσει τιμολόγιο με Φ.Π.Α. Για το ίδιο τιμολόγιο εκδιδόταν κατόπιν ένα πιστωτικό από τις τελωνειακές αρχές, με την παραλαβή της αίτησης για την απαλλαγή του φόρου, μέσα σε διάστημα 40 ημερών από την ημερομηνία έκδοσης του τιμολογίου. Σε αυτή την περίπτωση, η εταιρεία ήταν υπεύθυνη για την εξαγωγή του φορτίου, την διεκπεραίωση της διασάφησηςεξαγωγής και την αίτηση για την απαλλαγή του ΦΠΑ. Εάν για οποιοδήποτε λόγω, πχ καθυστέρηση άφιξης του εμπορεύματος στον προορισμό, περνούσε το διάστημα των 40 ημερών, ο πελάτης υποχρεούνταν να πληρώσει τελικά τον Φ.Π.Α.[1] Σύμφωνα με την νέα νομοθεσία (ΠΟΛ. 1026/16.02.2016 ) [27] για την απαλλαγή του ΦΠΑ στις Ελεύθερες Ζώνες, ο πελάτης εκδίδει εξ αρχής τιμολόγιο χωρίς ΦΠΑ. Η ευνοϊκή ρύθμιση απαλλαγής από το ΦΠΑ που ισχύει στην Ελεύθερη Ζώνη έχει πλέον εφαρμοστεί στις αποθήκες που βρίσκονται στην ευρύτερη περιοχή του Πειραιά και σε εφοδιαστικές επιχειρήσεις. Άξιο αναφοράς είναι επίσης ότι είναι πλέον σύνηθες η διαχείριση της αποθήκευσης στα λιμάνια να γίνεται είτε από την ίδια τη διαχειριστική αρχή του λιμανιού είτε από έναν 3PL φορέα ο οποίος αναλαμβάνει την όλη διαδικασία έχοντας αποκτήσει πιστοποίηση ΕΟΦ. Τα τελευταία χρόνια, σημαντικό ποσοστό των 3PL, αεροπορικών και ναυτιλιακών εταιρειών, έχουν πιστοποιηθεί ως Εξουσιοδοτημένοι Οικονομικοί Φορείς (ΕΟΦ) στην Ελλάδα. [6]