Πολιτική και περιβαλλοντική εκπαίδευση. Προτάσεις για μια νέα προσέγγιση της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης
Policy and environmental education. Suggestions for a new approach of the environmental education
Θεματική επικεφαλίδα
TPSH::Κοινωνικές Επιστήμες::Εκπαίδευση ; TPSH::Περιβάλλον::Προστασία του ΠεριβάλλοντοςΛέξεις κλειδιά
Περιβαλλοντική εκπαίδευση ; Περιβαλλοντική πολιτική ; Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης ; Αειφόρος ανάπτυξη ; ΕκπαίδευσηΠερίληψη
Η εισαγωγή της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης ως επιστημονικό πεδίο στο εκπαιδευτικό σύστημα της Ελλάδας, είναι γεγονός τα τελευταία 27 χρόνια. Η πολιτεία, μέσω της εκπαιδευτικής και περιβαλλοντικής πολιτικής που ασκεί, εκφράζει τη βούλησή της και το έμπρακτο ενδιαφέρον της για την ανάπτυξη/προώθησή της. Παρά την ανάπτυξη της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, οι πολίτες δεν φαίνεται να αναπτύσσουν ουσιαστική ενεργή συμμετοχή και εμπλοκή για την προστασία του περιβάλλοντος, το ενδιαφέρον τους περιορίζεται κυρίως σε επίπεδο προθέσεων/δηλώσεων. Συνεπώς ανακύπτουν ζητήματα σχετικά με την περιβαλλοντική συνείδηση – ευαισθητοποίηση των πολιτών.
Στόχος του παρόντος πονήματος, είναι η διερεύνηση για το πώς πρέπει να προσεγγιστεί η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, έτσι ώστε να υπάρξουν εκείνες οι προϋποθέσεις που θα συμβάλλουν στην επίτευξη των σκοπών της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης. Μέσα από έρευνα πηγών αλλά και προσωπικής παρατήρησης/εμπειρίας, στην παρούσα έρευνα, τα κύρια ερωτήματα/προβληματισμοί είναι: α) ο τρόπος με τον οποίο αναπτύσσεται η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση και οι δυνατότητες περιβαλλοντικής εκπαίδευσης που παρέχονται κυρίως στη μαθητική – εκπαιδευτική κοινότητα αλλά και στους πολίτες, και β) η μετεξέλιξη/ενσωμάτωση της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης σε Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη. Όπως καταδείχθηκε στην έρευνα αυτή, η σχέση της πολιτικής με την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, είναι μια σχέση αλληλεπίδρασης και αλληλεξάρτησης. Γιατί από τη μια πλευρά, η πολιτική θα καθορίσει την ανάπτυξη/προώθηση της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, και από την άλλη πλευρά είναι οι πολίτες που με την περιβαλλοντική παιδεία και συνείδηση που θα τους διακρίνει, θα επηρεάσουν την πολιτική που θα ασκηθεί, παίρνοντας τις κατάλληλες αποφάσεις γι’ αυτούς και τις μελλοντικές γενεές. Με βάση τα αποτελέσματα της έρευνας, η εκπαιδευτική πολιτική πρέπει να εστιάσει πρωτίστως στην ανάπτυξη της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης με συστηματικό τρόπο στην τυπική και μη τυπική εκπαίδευση. Επίσης και η περιβαλλοντική πολιτική θα πρέπει να συμβάλλει στην ανάπτυξη/προώθηση της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης. Η χάραξη πολιτικής σε ένα σύνθετο πεδίο όπως αυτό της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, χρειάζεται συνεργατική πολιτική σε επιτελικό επίπεδο, συνεπώς κρίνεται απαραίτητη η ανάπτυξη συστηματικής συνεργασίας μεταξύ του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, καθώς και των περιφερειακών δομών τους. Επίσης η εκπαιδευτική πολιτική θα πρέπει πρωτίστως να εστιάσει στην εξασφάλιση δυνατοτήτων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης σε όλους/-ες τους/τις μαθητές/-τριες στο σχολείο και στα Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης. Ακόμη θα πρέπει να δει με περίσκεψη και σκεπτικισμό το ζήτημα της μετεξέλιξης/ενσωμάτωσης της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης σε Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη, καθώς η ασάφεια των αναφορών της αειφόρου ανάπτυξης ή και οι σαφείς αναφορές που προτάσσουν την οικονομική ανάπτυξη/μεγέθυνση, που προωθούν τις εφαρμογές της βιοτεχνολογίας – γενετικής μηχανικής (Γενετικά Τροποποιημένοι Οργανισμοί, κλωνοποίηση των ζώων, γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα και ζωοτροφές, εφαρμογές της νανοτεχνολογίας), θέτουν ζητήματα σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος, την κοινωνική ευημερία, τη διασφάλιση ηθικών αξιών και την προαγωγή της περιβαλλοντικής ηθικής. Εν τέλει κρίνεται σκόπιμη η επανεξέταση του τρόπου ανάπτυξης/προώθησης της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, προς την κατεύθυνση της συστηματικής ανάπτυξής της, και προσανατολισμός των στόχων της στην περιβαλλοντική ηθική, επηρεάζοντας και την πολιτική.
Περίληψη
The introduction of the Environmental Education as a scientific field in the educational system of Greece, is a fact the last 27 years. The state, through its educational and environmental policy expresses their volition and interest for its development/promotion. Regardless of the advance of the Environmental Education, the citizens don’t seem to develop substantial active participation and involvement for the protection of the environment, their interest is mainly restricted to the level of intentions/statements. Consequently, issues arise in relation to the environmental conscience – sensitivity of the citizens. The purpose of the present dissertation, is to investigate of how Environmental Education could be approached, in order to set the presuppositions which will contribute to the achievement of the aims of the Environmental Education. After expansive research of the existing sources and personal observation/experience, at the present research, the main questions/problems are: a) the way through which Environmental Education is developing and its possibilities which are supplιed mainly to the students’ – educational community and to the citizens as well, and b) the evolution/incorporation of the Environmental Education to Education for Sustainable Development. As it is illustrated in this research, the relation of policy with the Environmental Education, it is a relation of interaction and interdependence. Because on the one hand, the policy will determine the development/promotion of the Environmental Education. On the other hand, aware and concerned citizens from the point of view of environmental education, will influence policy, taking the appropriate decisions for them and for the future generations. Based on the results of this research, the educational policy should primarily focus on the development of Environmental Education in a systematic way in the field of formal and non-formal education. Additionally, environmental policy must contribute to the development/promotion of Environmental Education. The policy making on a compound field such as Environmental Education needs cooperative policy on strategical level, therefore it is absolutely necessary the development of systematic collabaration among the Ministry of Education, Research and Religious Affairs, the Ministry of Environment and Energy, the Ministry of Rural Development and Food, and their suburban structures. Yet, educational policy has to focus primarily on the ensurance of the possibility of environmental education to all students at schools and at the Environmental Education Centers, as well. Furthermore, educational policy should consider seriously and with scepticism the issue of evolution/incorporation of the Environmental Education to Education for Sustainable Development. Obscurity of the reports of the sustainable development or explicit/clear reports which give primary importance to the financial development/growth and promote the applications of biotechnology – genetic engineering (Genetically Modified Organisms, cloning of animals, genetically modified products and feed, applications of nanotechnology), set issues relative to the protection of the environment, social welfare and the protection of moral values as well as the advancement of environmental ethics. In conclusion, it should be reconsidered the way Environmental Education is developed/promoted, towards its systematic development, and orientation of the purposes of Environmental Education towards environmental ethics, which will influence policy.
Αριθμός σελίδων
211Τίτλος Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών
Εφαρμοσμένες Πολιτικές και Τεχνικές Προστασίας ΠεριβάλλοντοςΓλώσσα
Ελληνικά
Εκτός από όπου επισημαίνεται κάτι διαφορετικό, το τεκμήριο διανέμεται με την ακόλουθη άδεια:
Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Ελλάδα
Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Ελλάδα